Nowoczesne technologie coraz śmielej wkraczają do gabinetów stomatologicznych. Opracowywane właśnie teraz wynalazki, na naszych oczach mogą doprowadzić do serii przełomów, które wpłyną na oblicze stomatologii w skali globalnej. Jakie obszary innowacji warto mieć na uwadze, by nie dać się zaskoczyć rewolucji med-tech?
Nowoczesne urządzenia i oprogramowanie
Tradycyjnie, gdy ząb jest na tyle zniszczony, że wymaga pokrycia estetyczną koroną, dentysta musi go odpowiednio przygotować, pobrać wyciski masami silikonowymi i przy pomocy dostępnych narzędzi oraz materiałów wykonać uzupełnienie tymczasowe. Następnie wyciski przekazuje do laboratorium protetycznego i musi poczekać na wyprodukowanie ostatecznej korony porcelanowej.
Jednak dzięki nowym, cyfrowym technologiom można ten proces znacznie przyspieszyć. Przy projektowaniu wspomaganemu komputerowo (CAD) i produkcji uzupełnień przy użyciu frezarek numerycznych (CAM), praca w gabinecie i w laboratorium może stać się bardziej wydajna i dokładna, a stomatolodzy mogą zlecać wykonanie pracy protetycznej dużo szybciej niż w przypadku metod standardowych, a nawet niektóre z nich mogą wykonać sami w gabinecie.
Ponadto technologia cyfrowa przyczynia się do zwiększenia komfortu pacjentów, którzy nie przepadają za tradycyjną metodą pobierania wycisków. Technologia druku 3D pozwala na szybkie i precyzyjne wytwarzanie materiałów dentystycznych. Jednocześnie ze względu na wysoką precyzję i krótszy czas przygotowania oraz wykonania wycisku cyfrowego, a także drukowania lub frezowania pracy protetycznej pozwala oszczędzić czas i pieniądze, a nawet – umożliwić pojedynczemu gabinetowi stworzenie własnego laboratorium protetycznego, dzięki postępującej miniaturyzacji. Ten postęp nie byłby jednak możliwy bez architektury oprogramowania CAD/CAM.
Sztuczna inteligencja obsługuje pacjentów
Cyfrowa rewolucja nie dotyczy wyłącznie gabinetu zabiegowego. Innowacją, szczególnie przydatną dla klinik stomatologicznych, są m.in. ChatBoty. Pozwalają zautomatyzować proces udzielania odpowiedzi pacjentom, umawiania ich wizyt do odpowiedniego specjalisty na podstawie przeprowadzonego wywiadu, a także przypominać klientom o umówionych wizytach. To technologia oparta na sztucznej inteligencji, w której każda interakcja z użytkownikiem pomaga ulepszyć odpowiedzi ChatBota za pomocą uczenia maszynowego i tzw. szablonu wiedzy. Dzisiejsze boty są narzędziem uzupełniającym dla punktów rejestracji, ale już wkrótce mogą stać się na tyle zaawansowane, by z powodzeniem przejąć od pracowników część z ich dotychczasowych zadań. Umożliwi to skierowanie ich potencjału na inne obszary, których odpowiedni rozwój jest kluczowy dla kliniki.
E-dukacja przyszłych pokoleń
Nowoczesne technologie zmieniają także sam system kształcenia nowych lekarzy stomatologów. Ciekawym przykładem stomatologicznej innowacji edukacyjnej jest np. symulator łączący rozszerzoną rzeczywistość z manekinem. Jak to działa? Oprogramowanie połączone z projektorem (np. gogle) nakładają na manekin dowolne dane, obrazy czy animacje, ułatwiające studentom wyobrażenie sobie, że pracują z pacjentem z krwi i kości. Na takim wirtualnym pacjencie adepci stomatologii mogą trenować procedury oraz zabiegi, otrzymując natychmiastową informację zwrotną, gdyż ich poszczególne czynności są śledzone w czasie rzeczywistym. Cały ten proces wspiera studentów w określeniu obszarów wymagających dalszego udoskonalenia dzięki czemu, już po opuszczeniu murów uczelni – mogą nieść wysokiej jakości pomoc pacjentom. Rozszerzona rzeczywistość znajduje zastosowanie również w gabinetach, np. w zakresie prezentowania potencjalnych efektów zabiegów rekonstrukcyjnych czy estetycznych rekomendowanych przez lekarza pacjentom. Za takie wizualizacje odpowiadają złożone algorytmy, które na podstawie danych zbieranych na etapie diagnostyki pacjenta, np. z wykorzystaniem skanerów wewnątrzustnych, są w stanie z dużym przybliżeniem zwizualizować efekty leczenia dla pacjenta.
Rewolucja w materiałach
Naukowcy z University of Nottingham i Harvard University opracowali wypełnienia dentystyczne, które umożliwiają samoleczenie zębów. Mogą one umożliwić pacjentom ”naturalną” odbudowę zębów uszkodzonych w wyniku choroby. W tej nowej technologii pokładane są wielkie nadzieje względem potencjalnej eliminacji potrzeby realizacji klasycznego leczenia kanałowego, które dla wielu pacjentów wiąże się z ogromnym stresem, a pośrednio – stresem, który powstrzymuje ich przed regularnymi wizytami kontrolnymi.
Z kolei chińscy naukowcy prowadzą badania nad technologią opartą na CRISPR polegającą na izolowaniu i wyłączaniu genów związanych z rakiem jamy ustnej. Trwają także badania nad zmianą funkcjonowania bakterii odpowiedzialnych za tworzenie płytki nazębnej, co w przyszłości może doprowadzić do zmniejszenia lub wręcz całkowitego wyeliminowania próchnicy i chorób przyzębia.
Wraz z wykładniczym wzrostem danych dotyczących zdrowia i dojrzewaniem sztucznej inteligencji w opiece zdrowotnej, stomatologia wkracza w nowy etap swojej cyfryzacji. Wkrótce, dzięki stale rozwijającemu się oprogramowaniu, możliwa stanie się lepsza prewencja oraz diagnostyka próchnicy zębów, chorób przyzębia, czy wykrywania zmian onkologicznych jamy ustnej i górnych dróg oddechowych w ramach zwyczajnej – dla pacjenta – wizyty kontrolnej.